Bu modül giriş seviyesinde Osmanlıca metinlerin yapay zekâ ve doğal dil işleme (Natural Language Processing /NLP) teknikleri ile analizi, Osmanlı çalışmaları alanında bu metodolojilerin potansiyelini, sınırlarını ve ne gibi yenilikler sunabileceğini incelenmesi amacını taşımaktadır. Ayrıca NLP'nin Osmanlı çalışmalarında sağlayabileceği avantajlar, özellikle büyük metin külliyatları üzerinde tematik analizler yapabilme, tarihi metinlerdeki zamana ve bağlama göre değişen veya süreklilik gösteren özellikleri ve trendleri belirleme, dilin tarihsel değişimini izleme ve metin bazlı analizler yapabilme potansiyeli üzerinde durulacaktır. Modülde İstanbul Üniversitesi tarafından yürütülen Gazeteden Tarih Bakış Projesi aracılığıyla uygulamalı olarak veri işleme ve doğal dil işleme (NLP) tekniklerinin tarih çalışmalarına uygulanışını merkeze alınacaktır. Bu sayede konu modellemesi teorisi hakkında katılımcılara temel bir giriş sağlamak ve bu modellemelerin tarih çalışmalarında nasıl kullanılabileceğinin gösterilmesi hedeflenmektedir.

​

1. Ders: Doğal Dil İşleme Teknikleri (NLP) ve Konu Modellemesine Giriş

​

Dersin ilk gününde konu modellemesinin temel prensiplerini ve uygulama alanlarını tanıtarak başlanacaktır. Konu modellemesi nedir, nasıl çalışır ve hangi alanlarda kullanılabilir gibi sorulara yanıt aranacaktır. Ardından NLP'nin temel teknikleri ve bu tekniklerin tarih çalışmalarında nasıl kullanılabileceği üzerinde durulacaktır. Özellikle tarih çalışmalarında NLP'nin sunduğu potansiyeller, tarihsel metinlerdeki temaların ve dönemler arası değişimlerin daha iyi anlaşılması açısından ele alınacaktır.

​

2. Ders: Osmanlı Türkçesi Gazete Metinleri Üzerinde Konu Modelleme Uygulaması

​

İkinci ders Google Colab platformu kullanılarak veri işleme ve ön hazırlık süreçlerinin nasıl yapıldığını odağa alacaktır. Katılımcılar,Gazeteden Tarih Bakış Projesi üzerinden gerçek verilerle çalışarak konu modellemesi yapmayı öğreneceklerdir. Bu süreçte modelleme sonuçlarının nasıl görselleştirileceği, kaydedileceği ve yükleneceği konularına değinilecektir. Ayrıca hata yönetimi ve yapay zeka destekli çözümleme teknikleri ile sonuçların nasıl değerlendirileceği üzerinde durulacaktır.

​